Σας έχει τύχει ποτέ κλείνοντας ένα τηλέφωνο να πανηγυρίζετε στην ιδέα αυτών που ακούσατε; Κάπως έτσι αντέδρασα στην πρόταση του Σιγανού να τον ακολουθήσω για λογαριασμό του Mr Vertigo σε μια «καταδρομική», λόγω κορονοϊού, επίσκεψη στην Cote d’ Or, την καρδιά της Βουργουνδίας. Όταν πρόκειται για το σπουδαιότερο terroir του πλανήτη τα συναισθήματα τείνουν να σε κατακλύζουν. Αυτό ήταν ένα ταξίδι που κανείς από τους δυο μας δεν είχε καταφέρει να πραγματοποιήσει μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Η Βουργουνδία δεν είναι απλά μια σπουδαία οινική περιοχή αλλά ένα σχεδόν άπιαστο όνειρο. Απολαμβάνει μια πνευματική διάσταση στη συλλογική ανθρώπινη φαντασία. Ένας πραγματικός πρωταθλητής της οικογενειακής παράδοσης, ένα σημείο του πλανήτη που οι αμπελουργοί της δουλεύουν τη γη με τον ίδιο ακριβώς τρόπο εδώ και αιώνες. Πίνοντας ένα ποτήρι Βουργουνδίας είναι σαν να ευθυγραμμίζεσαι με μια σειρά πολύ συγκεκριμένων αξιών: μια αρτιζάνικη, καθαρά αμπελουργική προσέγγιση στην παραγωγή κρασιού, λερωμένα πόδια στη λάσπη του αμπελώνα, παραγωγή πολιτισμού και όχι απλά παραγωγή πολυτελών αγαθών προς πώληση. Αυτό είναι το εξαιρετικό αφήγημα της Βουργουνδίας απέναντι στο μεγαλείο του Bordeaux. Ακόμα και αν τα κρασιά της αποτελούν σήμερα μοναδικό σύμβολο καταξίωσης και τρόπαιο για τους πραγματικά πλούσιους του πλανήτη, δεν παύουν να φτιάχνονται κυρίως από παθιασμένους αμπελουργούς σε μικρή κλίμακα, που ακολουθούν πιστά την οικογενειακή τους παράδοση. Αντί για Armani κοστούμια θα δείτε γαλότσες και cargo παντελόνια.

Δίχως άλλο αυτό υπήρξε ένα συγκλονιστικό ταξίδι για πάρα πολλούς λόγους που είναι δύσκολο να χωρέσουν σε λέξεις. Τέσσερις μέρες δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα στιγμιαίο κλείσιμο των ματιών, μπροστά στη διαχρονικότητα, τα μυστήρια και τη λεπτή γοητεία που οι αιώνες ιστορίας του ιερού εδάφους της Cote d’ Or εξασκούν πάνω στον επισκέπτη. Είναι όμως αρκετές για να σε κάνουν να επιβεβαιώσεις τη διαχρονική θεωρία των Βουργουνδών: Το μέρος έχει πραγματικά σημασία. Αυτό είναι κάτι που αν πατήσεις το πόδι σου στην περιοχή, δεν πρόκειται να ξεχάσεις ποτέ.

#1 Ατενίζοντας τα grand cru του Corton

Περπατούσα χωρίς να νιώθω την ανάγκη να βάλω σε λειτουργία το GPS του κινητού μου στα στενά της πανέμορφης Beaune. Αυτή η πρώτη μου βόλτα δεν είχε εξάλλου κανέναν προορισμό, ήταν μια πρώτη απόπειρα εξερεύνησης της πόλης. Η τάση εκείνη που σε προκαλεί με το που μπεις στο δωμάτιο μετά το ταξίδι να παρατήσεις τη βαλίτσα σου ως έχει και να βγεις να πάρεις τον πρώτο «αέρα» του τόπου που σε φιλοξενεί. Και όμως αυτή η βόλτα είχε τελικά σημείο τερματισμού. Στρίβοντας αριστερά από μια εντυπωσιακή αψίδα, που υπέθεσα πως οριοθετούσε τα όρια του παλαιού, ιστορικού κέντρου, άρχισα στο βάθος της διαδρομής να νομίζω πως βλέπω αμπελώνες. Δεν ήμουν σίγουρος αν είχα καταλάβει σωστά αλλά το βήμα μου άρχισε ασυναίσθητα να γίνεται πιο γοργό.

Όσο υποψιασμένος και αν ήμουν δεν νομίζω πως θα μπορούσα ποτέ να έχω υπάρξει έτοιμος να πρωτοαντικρίσω το θέαμα που απλώθηκε γύρω μου. Η Βουργουνδία δεν είναι τίποτα λιγότερο από έρωτας με την πρώτη ματιά. Εκεί μπροστά μου, το πολύπλοκο μωσαϊκό των πλαγιών της Cote de Beaune ανοιγόταν στην πιο όμορφη φθινοπωρινή του διάσταση. Όπου και αν «σκάναρα» περιμετρικά το μόνο που έβλεπα ήταν πλαγιές κατακλυσμένες με αμπελώνες.

Κοιτώντας προς το βορρά η ματιά μου «κόλλησε» σε ένα λόφο που κυριαρχούσε οπτικά στο άμεσο περιβάλλον του και στην κορυφή του δέσποζε ένα πυκνό δάσος. Αυθόρμητα ήρθε στο μυαλό μου η «Αυτού Μεγαλειότης» του Corton, οι πλαγιές του οποίου αποτελούνται μόνο από grand cru αμπέλια. Για αιώνες σηματοδοτεί με τον πιο δραματικό και επιβλητικό τρόπο την έναρξη των αμπελώνων της Cote de Beaune, καθώς κάποιος κατευθύνεται από το βορρά προς το νότο. Ένα σύντομο τηλεφώνημα στον Ηλία Αναγνωσταρά που ζει και εργάζεται στη Beaune ήρθε να επιβεβαιώσει την υποψία μου.

Λίγο αργότερα με παρέλαβε με το αυτοκίνητό του και μου πρότεινε αν ήθελα να κατευθυνόμασταν προς το Corton για να περπατήσουμε μέσα στους αμπελώνες του ιστορικού λόφου. Στη βόλτα μου εξήγησε σχεδόν τα πάντα που θα μπορούσαν να με βοηθήσουν να καταλάβω την ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου terroir. Παρέα είδαμε τη διαφορετική σύσταση των εδαφών σε κοντινά μεταξύ τους αμπελοτόπια και εντοπίσαμε διαφορετικές φιλοσοφίες καλλιέργειας σε διπλανές σειρές επειδή ανήκαν σε άλλους παραγωγούς. Με οδήγησε στο να αντιληφθώ τον ιδιαίτερο περιμετρικό προσανατολισμό του Corton και πως αυτός μπορεί να καθορίσει τα καλύτερα σημεία για Chardonnay και τα καλύτερα για Pinot Noir. Ας μη ξεχνάμε πως σε ολόκληρη τηn Cote de Beaune μόνο εδώ υπάρχουν grand cru αμπέλια για Pinot Noir. Επίσης ξεχωρίσαμε ποια σημεία ήταν περισσότερο εκτεθειμένα στην ανατολή του ηλίου και είχαν καλύτερες ωριμάσεις, ενώ πως κάποια άλλα που σκιάζονταν μερικώς από το λόφο πάνω από το γειτονικό Pernand Vergelesses, παρά τον ευνοϊκό προσανατολισμό, είχαν περισσότερο κρύο. Περπατήσαμε ανάμεσα στα φημισμένα lieu-dits του λόφου και άκουσα όλες τις ενστάσεις που αρκετοί εκφράζουν σχετικά με το αν αξίζουν όλα τα κομμάτια του Corton το grand cru status. Από μόνο του το Corton έχει μια συγκλονιστική ποικιλομορφία που αποτελεί και την πραγματική ουσία της Βουργουνδίας. Μια και μόνο λέξη μπορεί να εκφράσει αυτή την ουσία: Πολυπλοκότητα.

Ήταν μια φανταστική βόλτα στην καρδιά ενός ιστορικού αμπελώνα, την πορεία του οποίου έχουν καθορίσει βασιλιάδες, Κιστερσιανοί μοναχοί και απλοί αγρότες που δουλεύουν στις κοπιαστικές πλαγιές του εδώ και αιώνες. Το λάτρεψα το συγκεκριμένο σημείο της Βουργουνδίας ακόμα και αν ο Ηλίας με διαβεβαίωσε πως υπάρχουν καλύτερα κομμάτια γης στην περιοχή, τα οποία και τις επόμενες μέρες είχα την ευκαιρία να δω από κοντά. Ίσως αυτή μου η έλξη είχε να κάνει με εκείνη την πρώτη οπτική επαφή και την αίσθηση που ένιωσα αντικρίζοντας το λόφο του Corton από μακριά. Ήταν σαν να ξύπνησα ξαφνικά και βρισκόμουν μέσα στο όνειρό μου.

Την επόμενη μέρα η δοκιμή ενός Corton Bressandes 2019 πριν ακόμα εμφιαλωθεί παρέα με τη Nadine de Nicolay στην υπέροχη έπαυλη του οινοποιείου Chandon des Brialles ήταν μια αποκάλυψη για τις πραγματικές δυνατότητες αυτού του terroir. Βιοδυναμική καλλιέργεια με άλογα στο αμπέλι, ανοιχτοί ξύλινοι οινοποιητές για τα grand cru που εκχυλίζουν υπέροχες τανίνες, 80% whole bunch fermentation και boom! Όλη η πολυπλοκότητα και η δύναμη που πηγάζει από τον ασβεστόλιθο που δυσκολεύει τις ρίζες να βρουν νερό και χαρακτηρίζει το αμπελοτόπι Bressandes, γύρω από ένα εκπληκτικό περιτύλιγμα κομψότητας. Πυκνό πεντακάθαρο φρούτο, τανίνες νεότατες και στιβαρές αλλά λεπτεπίλεπτες σε υφή που θυμίζουν τι σημαίνει μεγάλη Βουργουνδία και ένα απολαυστικά μακρύ, πιπεράτο τελείωμα.

Νομίζω ότι ποτέ δεν θα μπορούσα να ονειρευτώ καλύτερο ξεκίνημα για αυτό το ταξίδι.

Γρηγόρης Μιχαήλος Dip WSET